فواید کاکائو چیست؟

قبل از بررسی خواص کاکائو، بیایید اول ببینیم کاکائو چیست؟ کاکائو گیاهی است که از دانه­های آن، شکلات درست می شود؛ در واقع شکلات، یکی از فرآورده­های کاکائو محسوب می­شود و این تفاوت کاکائو با شکلات است. شکلات انواع مختلفی دارد که با افزودن مواد مختلف و فرمول­های متفاوت، همگی از دانه­های کاکائو به دست می­آیند. به عنوان مثال، شکلات تلخ، با فشردن دانه­های کاکائوی بو داده بین غلطک‌های گرم تولید می­شود. پودر کاکائو با بیرون کشیدن کره کاکائو از شکلات تلخ و پودر کردن مواد باقیمانده تولید می­شود. شکلات شیرین با افزودن شکر و وانیل به شکلات تلخ، به دست می­آید. شکلات سفید نیز حاوی شکر، کره کاکائو و شیر خشک است.

آیا کاکائو خواص درمانی دارد؟

کاکائو مدت ها به عنوان یک درمان غذایی شناخته می‌شده است و هنوز هم توسط برخی از مردم، به عنوان دارو استفاده می­شود. عموما از دانه‌های کاکائو برای بیماری‌های روده­ی عفونی و اسهال، آسم، برونشیت و به عنوان خلط آور برای احتقان ریه استفاده می­شود. پوست دانه­های کاکائو نیز برای بیماری‌های کبدی، مثانه و کلیه و همچنین دیابت به عنوان درمانی مقطعی و کلی، مورد استفاده قرار می­گیرند. از کره­ی کاکائو نیز برای کنترل کلسترول بالا استفاده می­شود.

شاید شما هم راجع به گمانه زنی­های فراوانی که درباره­ی خواص شکلات تلخ برای سلامت عروق و بیماری­های قلبی وجود دارد، شنیده باشید. شرکت شکلات سازی مارس قصد دارد تا بر اساس تحقیقات خود در مورد نقش بالقوه فلاونوئیدهای کاکائو در سلامت قلب و عروق، تاییدیه­­ی سازمان غذا و دارو (FDA) را برای فواید کاکائو در سلامت قلب دریافت کند. فلاونوئیدها، مواد شیمیایی هستند و آن طور که در تحقیقات نشان داده شده است، می­توانند به کاهش فشار خون کمک کنند. شکلات تلخ حاوی فلاونوئیدهای بیشتری نسبت به شکلات شیری یا شکلات سفید است. تحقیقات شرکت مارس، همچنین در پی یافتن ارتباطی بین مصرف کاکائو و تاثیر فلاونوئیدهای آن، بر کند شدن روند کاهش زوال حافظه در افراد مسن است.

بسیاری از افراد، از کره­ی شکلات برای از بین بردن چروک­ها و درمان ترک­های پوستی در دوران حاملگی استفاده می­کنند. در صنعت داروسازی نیز از کره­ی شکلات، به عنوان پایه برای تولید پماد و شیاف استفاده می­شود. کاکائو حاوی انواع مواد شیمیایی از جمله آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام فلاونوئیدها است. مشخص نیست که این مواد چگونه در بدن کار می‌کنند، اما به نظر می‌رسد باعث ریلکس شدن رگ­ها می شوند که می تواند منجر به کاهش فشار خون شود.

کاربردها و فواید کاکائو

کاهش فشار خون: بیشتر تحقیقات نشان می­دهند که خوردن شکلات تلخ و فرآورده­های کاکائو، می­تواند عدد بالای فشای خون را تا 4.7 و عدد پایین را تا 2.8 در افراد معمولی و یا دارای فشار خون کاهش دهد.

کلسترول: تحقیقات نشان می­دهند که مصرف محصولات کاکائویی، سطح کلسترول بد خون را در افراد دارای کلسترول بالا، تغییر نمی­دهد و می­تواند در رژیم غذایی این افراد قرار گیرد.

مشکلات قلب: بعضی از تحقیقات نشان می­دهند که مردان مسنی که مقدار زیادی کاکائو در رژیم غذایی آن­ها وجود دارد، فشار خون کمتری نسبت به دیگر افراد دارند. همچین میزان مرگ و میر از بیماری‌های قلبی، در افرادی که شکلات می­خورند، کمتر است. به نظر می­آید که کاکائو، کیفیت عملکرد جداره­ی داخلی رگ­ها را نیز بهبود می­بخشد که می­تواند به کاهش ریسک ابتلا به بیماری­های قلبی کمک کند.

سندروم خستگی مزمن: مصرف 45 گرم شکلات در روز برای 8 هفته، می­تو­اند خستگی، اضطراب و افسردگی را کاهش دهد و به طور کلی، فعالیت افراد مبتلا به سندروم خستگی مزمن را بیشتر کند.

سلامت روان: با این که شواهد تاثیر خواص کاکائو بر سلامت روان کافی نیست، اما بعضی از تحقیقات نشان می­دهند که کاکائو اثر مثبتی بر سلامت روان دارد.

یبوست: بعضی از تحقیقات نشان می­دهند که مصرف پوسته­ی کاکائو و بتا فروکتان­های موجود در آن، به صورت روزانه، می­تواند به کودکان مبتلا به یبوست کمک کند.

دیابت: تحقیقات جدید نشان می­دهند که کاکائو می­تواند مقاومت به انسولین را کاهش دهد و در عوض، موجب افزایش حساسیت انسولین شود. با این حال، به نظر نمی­رسد که مصرف کاکائو تاثیری بر سطح قند خون داشته باشد.

دور کننده­ی حشرات: در یک تحقیق جدید بیان شده است که مالیدن کره­ی شکلات به بدن، می­تواند گزیدگی توسط پشه و دیگر حشرات را کاهش دهد.

گفته می­شود که مصرف کاکائو تاثیرات مثبتی در افراد مبتلا به بیماری­های روده، اسهال، آسم، برونشیت، گرفتگی ریه، کبد، بیماری­های کلیه، مثانه و همچنین جلوگیری از چروک شدن و ترک پوست دارد که نیازمند تحقیقات و شواهد بیشتری است.

اثرات جانبی کاکائو

به احتمال زیاد خوردن کاکائو، برای اکثر مردم ایمن است و مشکلی ایجاد نمی­کند. اما کاکائو حاوی مقادیری کافئین و مواد شیمیایی مرتبط با آن است که مصرف زیاد آن، ممکن است باعث عوارض جانبی مرتبط با حساسیت به کافئین، مانند عصبی شدن، افزایش ادرار، بی‌خوابی و بالا رفتن ضربان قلب شود. از دیگر مضرات کاکائو می­توان به واکنش‌های پوستی آلرژیک، یبوست و سردردهای میگرنی اشاره کرد. مصرف زیاد کاکائو همچنین می‌تواند باعث مشکلات گوارشی از جمله حالت تهوع، ناراحتی روده، صدای معده و گاز شکم شود. با وجود این که استفاده از کره کاکائو روی پوست نیز برای اکثر افراد مشکلی ندارد، اما می‌تواند باعث ایجاد بثورات پوستی در بعضی افراد شود.

احتیاط ها و هشدارهای ویژه مصرف شکلات دوران بارداری و شیردهی

مصرف متعادل کاکائو در دوران بارداری، بلامانع است؛ اما حتما باید میزان مصرف آن، تحت کنترل باشد. کاکائو در مقادیر بیشتر، به دلیل وجود کافئین در آن، می­تواند برای افراد باردار خطرناک باشد. کافئین موجود در کاکائو، از جفت که تولید کننده­ی خون جنین درغلظتی مشابه با خون مادر است، عبور می کند. این امر اگرچه بحث برانگیز است، اما برخی شواهد نشان می‌دهد که دریافت دوز  بالای کافئین در دوران بارداری، ممکن است با زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و سقط جنین مرتبط باشد. برخی از متخصصان، توصیه می‌کنند که مصرف کافئین در دوران بارداری باید زیر 200 میلی‌گرم در روز باشد. به خاطر داشته باشید که شکلات در هر وعده، دارای 2 تا 35 میلی گرم کافئین است و یک فنجان شکلات داغ نیز 10 میلی‌گرم کافئین دارد.

وجود کافئین در رژیم غذایی، می­تواند در دوران شیردهی نیز نگران کننده باشد. تصور می‌شود که غلظت کافئین در شیر مادر، تقریباً نیمی از سطح کافئین موجود در خون او باشد. اگر مادر بیش از حد شکلات بخورد، کودک شیرخوار ممکن است دچار مشکلات روده و برون روی شود.

سخن آخر

تعادل، بهترین استراتژی برای خوردن و مصرف هر غذایی است. چراکه اکثر خوراکی­ها در کنار فوایدی که دارند مضراتی را نیز ممکن است به همراه داشته باشند. کاکائو نیز با وجود فواید بسیار زیاد، از این امر مستثنی نیست و نیاز است که در مصرف آن از حد تعادل خارج نشویم.