مروری بر تاریخچه شکلات و ورود آن به زندگی ما

شاید باور نکردنی باشد اما علاقه ی انسان به شکلات، به بیش از پنج هزار سال قبل بر می گردد. شکلات از دانه های کاکائوی عمل آمده در جنگل های بارانی آمریکای مرکزی و جنوبی درست می شود و تا مدت ها به عنوان “غذای خدایان” و پس از آن یک کالای لوکس برای طبقات بالای اجتماع به شمار می رفت. جالب است بدانید که در تاریخچه شکلات، کاکائو بیشتر از آن که یک دسر شیرین و لذت بخش باشد، به عنوان یک نوشیدنی تلخ مصرف شده است.

محل تولد شکلات کجا است؟

باستان‌شناسان کشف کرده اند که اولین سرنخ های مصرف کاکائو مربوط به قبیله ی مایوچینچیپ در منطقه ی آمازون اکوادور، به 5300 سال پیش بر می گردد. شکلات نقش مهمی از نظر سیاسی، معنوی و اقتصادی در تمدن های باستانی مزوآمریکن داشته است. آن ها دانه های کاکائو را بو می دادند و به صورت خمیری درمی آوردند و سپس آن را با آب، وانیل، فلفل چیلی و سایر ادویه جات مخلوط می کردند تا یک نوشیدنی شکلاتی کف دار تهیه کنند. مایاها که کاکائو را هدیه ای از جانب خدایان می دانستند، از شکلات برای مراسم مذهبی و مراسم خاکسپاری استفاده می کردند. مایاهای ثروتمند نوشیدنی های شکلاتی کف دار می نوشیدند، در حالی که افراد معمولی، شکلات را در ظرف به صورت شبیه فرنی سرد مصرف می کردند. فواید شکلات در آن زمان نیز برای بومیان آمریکا روشن بود و از آن به عنوان یک داروی بومی نیز استفاده می شده است.

زمانی که امپراتوری ازتک، در هزاره ی 1400، در قسمت های مختلف قاره ی آمریکا گسترش یافت، دانه های کاکائو نیز دارای ارزش بیشتری شدند. چون مردم ازتک نمی توانستند دانه های کاکائو را در زمین های مرتفع مکزیک کشت کنند، تصمیم گرفتند تا با مایاها وارد تجارت شوند و دانه های کاکائو را با کالاهای دیگر مبادله کنند تا جایی که از این دانه ها به جای پول نیز در مبادلات خود استفاده می کردند.

ورود شکلات به اروپا

شکلات در دهه 1500 وارد اروپا شد. کاکائو را احتمالاً دریانوردان اسپانیایی و فاتحانی که به قاره آمریکا سفر کرده بودند با خود به اروپا آوردند. اگرچه اسپانیایی ها این نوشیدنی تلخ را با قند نیشکر و دارچین شیرین کردند، اما یک چیز در آن بدون تغییر باقی ماند: شکلات تبدیل به نمادی لوکس از تجمل، ثروت و قدرت شد و به عنوان کالای وارداتی گران قیمتی دیده شد که باب طبع ذائقه های سلطنتی پادشاهان بود و فقط برای طبقه ی مرفه اسپانیایی مقرون به صرفه بود.

محبوبیت شکلات سرانجام به دیگر بخش های اروپا نیز رسید، تا جایی که اشراف زاده ها آن را به عنوان اکسیر جادوی سلامتی مصرف می کردند. قدرت های اروپایی برای از بین بردن عطش روزافزون خود به شکلات، مزارع زیادی را در مناطق استوایی سراسر جهان برای پرورش کاکائو و شکر ایجاد کردند. شکلات یک خوراکی اشرافی باقی ماند تا اینکه اختراع کاکائو پرس در سال 1828 تاریخچه شکلات و تولید آن را متحول کرد. پرس کاکائو در واقع با فشار، کره ی کاکائو را از دانه ها خارج می کرد تا یک عصاره ی خشک و قابل هضم به وجود بیاید. این امر باعث شد که هزینه های تولید و نگهداری دانه های کاکائو تا حد قابل توجهی کاهش پیدا کند و به عنوان یک ماده ی اولیه برای شیرینی پزی، مقرون به صرفه تر شود.

شکلات، یک خوراکی محبوب برای همه

در سال 1847، اولین کارخانه سازی شکلات در دنیا تاسیس شد و شرکت شکلات سازی انگلیسی J.S. Fry & Sons اولین شکلات خوراکی را از کره کاکائو، پودر کاکائو و شکر تولید کرد. کمی بعدتر شکلات های Cadbury’s، که به عنوان پیشگام شکلات جعبه ای روز ولنتاین و تخم مرغ شکلاتی عید پاک شناخته می شوند، انواع شکلات های خود را برای رقابت در بازار ارائه کردند و در سال 1854 حکم سلطنتی ملکه ویکتوریا را به عنوان تهیه کننده شکلات دریافت کردند. در سوئیس بود که یکی از بزرگترین جهش‌ها در تولید شکلات رخ داد. تاریخچه شکلات سوئیسی بر می گردد به زمانی که در دهه 1870، دانیل پیتر، شکلات ساز سوئیسی، در تولیدات خود از شیر خشکی استفاده کرد که چند سال قبل توسط همسایه اش هنری نستله تولید شده بود تا اولین شکلات شیری را تولید کند و این همکاری، در نهایت منجر به تاسیس شرکت نستله شد. اختراع دستگاه کونچ رودولف لیندت شکلات سوئیسی در سال 1879 – که از غلطک های سنگی بزرگ برای مخلوط کردن و هوادهی شکلات برای ایجاد بافت مخملی و طعم برتر استفاده می کرد – فرصت تولید انبوه شکلات شیری نرم و خامه ای را ایجاد کرد و امروزه شاهد حضور شکلات در بازار به شکل امروزی هستیم.

در بین انواع شکلات، خواص شکلات تلخ آن را به یکی از پرطرفدارترین انواع تبدیل کرده است. شکلات تلخ که تقریبا خالص ترین نوع شکلات رایج است به دلیل وجود آنتی اکسیدان هایی که دارد، برای سلامتی مفید است و خواص غذایی بسیاری دارد.

سخن آخر

در این مطلب به بررسی تاریخچه شکلات پرداختیم. شکلات از بیش از 5000 سال پیش به یک تجارت بزرگ تبدیل شده است. بر اساس تحقیقات، خرده فروشی شکلات در سراسر جهان در سال 2016 تقریباً 100 میلیارد دلار بوده است. در حالی که گیاه کاکائو بومی قاره آمریکا است، اکنون کشت آن به آفریقا منتقل شده است و در حال حاضر، این قاره منبع تامین بیش از دو سوم تولید کاکائو در سراسر جهان است. امروزه انواع شکلات در طعم ها و مزه های مختلف برای هر سلیقه ای تولید می شود و می توان در هر نقطه ای به آن دسترسی داشت.